آسیب شناسی پیامد شكل گیری هویت افراد توسط فیلم های ماهواره ای

همانطور كه می دانیم با شكل گیری جوامع مدرن و پیچیدگی این جوامع، نیاز به تقسیم كار اجتماعی و تمایز ساختی و كاركردی نهادهای مختلف بوجود آمد.

قاعدتا نهاد خانواده نیز یكی از همان نهادهایی بود كه در كنار سایر نهادهای دیگر و شاید هم مهمترین آن ها می بایست در روند جامعه پذیری افراد و آماده كردن آن ها جهت پذیرش نقش های متفاوت در جامعه نقش ایفا می كرد.


در واقع، اگر كه تا قبل از شكل گيري جوامع جديد ، خانواده نقش مركزي و چه بسا انحصاري در تربيت فرزندان و القاي ارزش ها و هنجارهاي اجتماعي و فرهنگي به او جهت زيست سالم در اجتماع را برعهده داشت و حتي مجبور بود تا اين نقش حمايتي را تا آخر عمر براي فرد ايفا كند، اما با شكل گيريدوران مدرن و بوجود آمدن نهادهاي متفاوت با تمايز هاي كاركردي و ساختي مختلفف قسمتي از اين فرآيند جامعه پذيري فرد و خمايت از او به نهادهاي ديگر از جمله آموزش و پرورش، نهادهاي تأمين اجتماعي، موسسات كاريابي، موسسات بهداشتي، نهادهاي پركننده اوقات فراغت و... واگذار شد.

بالطبع جامعه ما نيز متناسب با تغييرات بوقوع پيوسته در جوامع مدرن مي بايست جهت دور نماندن از اين قافله دست به بازتعريف بازسازي و بازانديشي در نهادها و ساختارها و كاركردهاي آنان مي زد، اما از آنجا كه زايش اين پديده به صورت خودجوش در جامعه اتفاق نيفتاد، بلكه حاصل نياز به تغيير در ميان شماري از نخبگان سياسي و روشنفكران جامعه بود، به صورتي آمرانه و از بالا به اجرا درآمد. به همين خاطر، ما شاهد بوجود آمدن بعضي از نهادهاي مدرن، بدون ايجاد بسترها و زمينه هاي فكري آن در جامعه هستيم. در واقع، ما شاهد آن هستيم كه در بسياري از پديده ها، بسيار مدرن شده ايم و در بسياري ديگر در همان سنت مانده ايم.

به عبارت ديگر، پايي در سنت و پايي در مدرنيته داشتنواده نيز متأثر از اين امر، هم از نظر فرم و هم از نظر نوع روابط، در حال تجربه كردن چنين پديده اي است. اما از آنجا كه نهادهاي مكمل آن هنوز در جامعه يا بوجود نيامده اند و يا اين كه هنوز توانايي حمايت از فرد در بيرون از خانواده را قادر نيستند، اين نهاد را با چالش هاي جدي مواجه كرده است؛درواقع ما از يك طرف با خانواده هايي روبرو هستيم كه فرزندان آن ها بواسطه دسترسي به هنجارها و ارزش هاي نوپديد در رسانه هاي ارتباطي خواستار دگرگوني در وضع موجود و ارضا كردن آن نيازها هستند، و از طرف ديگر ما با والدين و به طور كلي خانواده هايي روبرو هستيم كه توانايي و دانش لازم جهت
رويارويي با مشكلات جان مدرن و نيازهاي جديد فرزندان خود را ندارند و قادر به حمايت از آن ها در طول زندگي شان نيستند.

شايد مسئله اي كه اين گسيختگي و شكاف را تا حد زيادي ميان والدين و فرزندان دامن زده است و باعث شكنندگي هر چه بيشتر نهاد خانواده در اين جوامع- از جمله كشور ما- شده است را بتوان به كاركرد رسانه ها از جمله فيلم هاي ماهواره اي و ترويج سبك زندگي هاي خاص از طرف آن ها در جوامع سنتي نسبت داد. فيلم هايي كه اگرچه ممكن است براي جوامع مولد فيلم، طبيعي و عادي جلوه كند اما مسلماً نمايش و الگوپذيري آن در جوامع ديگر و به خصوص جوامع سنتي، پديده اي عجيب و غريب مي نمايد.

نویسنده مقاله : آسیب شناسی پیامد شكل گیری هویت افراد توسط فیلم های ماهواره ای) ...

عبدالصمد محمودی

دانلود متن کامل مقاله